NIP czy Pesel w PIT zeznaniu podatkowym

Pesel czy NIP? Czyli kiedy należy podać PESEL w formularzu a kiedy NIP?

Wypełniając zeznanie podatkowe, podatnik musi określić jeden z identyfikatorów podatkowych – NIP  bądź numer PESEL, w myśl zasady, że nie może się jednocześnie posługiwać dwoma numerami w stosunku do Urzędu Skarbowego. Sam wymóg identyfikacji podatnika wynika bezpośrednio z art. 11 ust. 1 ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i  płatników, gdzie określono dość precyzyjnie kryteria podziału.

Numer PESEL uzupełniają w zeznaniu osoby, które są objęte rejestrem PESEL oraz te, które w roku podatkowym:

• nie prowadziły działalności gospodarczej,
• nie były zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług (VAT), bądź też
• nie należały do płatników podatków bądź składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

Pozostali, czyli wszystkie osoby, które nie spełniają przynajmniej jednego z powyższych warunków, w rubryce przeznaczonej na identyfikator podatkowy na formularzu PIT wpisują numer NIP. Dotyczy to osób, które są przedsiębiorcami:

• rozliczającymi się na zasadach ogólnych, stosując obowiązującą skalę podatkową według stawek 18% i 32%, za pomocą formularza PIT-36,
• które jako formę opodatkowania wybrały podatek liniowy ze stawką 19%, wykazując dochody na druku PIT-36L, oraz
• ryczałtowców, którzy swoje dochody rozliczają korzystając z formularza PIT-28.

Należy pamiętać, że w rozliczeniu PIT, powinien widnieć identyfikator podatkowy właściwy dla danego roku podatkowego, za który składane jest zeznanie. Odnosi się to szczególnie do byłych przedsiębiorców, którzy w ubiegłym roku prowadzili własne firmy, lecz zamknęli je przed złożeniem rozliczenia podatkowego. W tym przypadku prawidłowym identyfikatorem podatkowym jest numer NIP, właściwy dla okresu prowadzenia działalności gospodarczej. Nieistotny jest fakt, że w czasie sporządzania zeznania przedsiębiorstwo już nie istnieje. Ta sama zasada dotyczy działalności, która przez część a nawet całość ubiegłego roku była zawieszona – w rozliczeniu PIT identyfikatorem powinien być numer NIP.

Analogicznie w przypadku składania korekty zeznania, należy pamiętać aby w tym korygującym zeznaniu podatkowym podać również numer NIP, nawet jeśli w momencie składania przedmiotowej korekty podatnik nie prowadzi już działalności gospodarczej.

Podatnicy, którzy są osobami fizycznymi i prowadzą najem prywatny, opłacając ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, w zeznaniu PIT powinni wskazać numer PESEL jako identyfikator podatkowy. Tłumaczy to fakt, że osoby w ten sposób zarobkujące nie są traktowane jako wykonujące działalność gospodarczą, dlatego nie muszą  posiadać numeru NIP. Pod warunkiem jednak, że dotyczy to osób, które nie spełniają wymienionych powyższych warunków, czyli nie prowadzą działalności gospodarczej, nie są zarejestrowanymi podatnikami VAT, nie należą do płatników podatków lub płatników składek ZUS.

Podanie nieprawidłowego identyfikatora przez płatnika (w formularzu PIT-11), np. numeru NIP zamiast PESEL, bądź na odwrót, skutkuje odrzuceniem formularza i stwarza ponowny obowiązek  podania prawidłowego identyfikatora w składanym przez siebie rocznym zeznaniu podatkowym.